Trần Hoài Huế
& Hoài Huế Vietnamese Restaurant
Hoài Huế là tên của bà chủ tiệm – một cựu học sinh trường nữ trung học Đồng Khánh, Huế. Chín năm sau khi định cư tại Mỹ, bà cùng chồng là ông Diệp Nguyên Hùng mở tiệm ăn vào năm 1993, với quan niệm “phi thương bất phú.” Món Huế ở Mỹ khó kiếm, nên by thường tự tay làm nhiều món Huế phục vụ thực khách, không chỉ người Việt. Bà đảm đang, giỏi giang, mê nấu ăn từ nhỏ, nên làm được nhiều món đặc sắc, món mặn hay món chay đều mang đậm hương vị đậm đà, ngọt ngào, và rất Huế!
Hoài Huế, a proud alumna of Đồng Khánh Girls' School in Huế, brought the essence of her hometown to the U.S. when she and her husband, Diệp Nguyên Hùng, opened their restaurant in 1993—nine years after resettling in America. Guided by the belief that “prosperity comes through enterprise,” she introduced authentic Huế cuisine, including traditional and vegetarian dishes rarely found outside Vietnam. With culinary artistry and cultural pride, she preserves the spirit of Central Vietnam through every meal. Her work is more than cooking—it is a heartfelt commitment to honoring and sharing Vietnamese heritage with her community and beyond.
Hoài Huế và những món ăn ‘rất Huế’ giữa Little Saigon ở San Diego
By ĐƠN DƯƠNG
Quán ăn Việt mang tên Hoài Huế ở San Diego gắn liền với cuộc đời của cô nữ sinh Đồng Khánh xinh đẹp Trần Hoài Huế.
Năm 1972, sau khi ra trường, cô nữ sinh có tên rất thơ mộng “Trần Hoài Huế” được một sĩ quan quân lực Việt Nam Cộng Hòa, ông Diệp Nguyên Hùng, dạm ngõ và sau đó “đưa về dinh.”
Biến cố 1975, ông Hùng phải đi tù cộng sản, cô ở nhà nuôi con. Trong suốt nhiều năm sau đó, vì chứng kiến các chuyến vượt biên bất thành của chính người thân trong gia đình, khiến cô luôn hoảng sợ. Nghe kể trẻ em đi vượt biển, đói, khát, lạnh,… chết rất nhiều, cô sợ, vì khi ấy con trai lớn của cô mới lên ba.
Ghi mãi trong thâm tâm cô niềm đau đớn không bao giờ nguôi, là trường hợp gia đình người chị chồng gồm bốn người, vượt biển và bị chìm tàu ở Hải Nam, mất tích từ năm 1982, đến nay vẫn chưa tìm được tung tích.
Những người em khác của ông Hùng cũng vượt biên năm lần, bảy lượt; bị lừa nhiều lần, nhưng chẳng ai từ bỏ quyết tâm. Lần cuối cùng, họ may mắn vượt biển được tàu Mỹ cứu vớt đưa về Phi Luật Tân, và làm giấy bảo lãnh gia đình cô sang Mỹ.
“Đó là năm 1983,” cô Hoài Huế kể. “Hồi đó bảo lãnh rất dễ dàng, chừng 11 tháng là có giấy, nhưng với điều kiện là mình phải để nhà lại cho chính phủ đương thời, mặc dù họ đã lấy nhiều nhà của gia đình tôi rồi. Chưa kể, mình phải đưa họ 5 cây vàng, họ mới cho giấy xuất cảnh.”
Sau một năm ở đảo bên Phi Luật Tân để học Anh ngữ và văn hóa Hoa Kỳ, ngày 12 Tháng Ba năm 1984, gia đình cô đặt tới San Diego, và “an cư lạc nghiệp” luôn tại thành phố duyên hải xinh đẹp này cho đến nay.
Sau khi sanh thêm người con thứ hai, cô mở tiệm chuyên bán món Huế. Khi ấy, nhiều người nói cô “điếc không sợ súng.” Ở Mỹ không có nguyên liệu, gia vị, mà dám nấu món Huế bán ư? Nhưng thật sự cô không sợ, vì thời học sinh, ở trường Đồng Khánh có môn nữ công gia chánh, cô được học nấu ăn hai giờ mỗi tuần, mà cô lại là người thích nấu nướng. Bây giờ là lúc cô trổ tài, mà cũng là kế sinh nhai, vì cô quan niệm “phi thương bất phú.”
Mở tiệm mới biết khổ thế nào. Có nhiều đêm, cô phải thức tới hai, ba giờ sáng để chuẩn bị.
“Tôi tự tay làm những món ăn Huế, nhưng thú thật là khi đó, chỉ có 50% là Huế thôi, vậy mà bán đắt lắm, vì ngon! Món nào nấu mà không đúng ý là tôi đổ, chứ không bán, làm cho ăn ngon thì phải đúng điệu mới được!” cô Hoài Huế nói.
Có một lần, khách hàng chê “cơm hến mà như cơm cho vịt ăn,” khiến cô đau lòng mà bỏ, không nấu món Huế này nữa, dù vẫn biết cách nấu của mình là chính gốc Huế, còn khách hàng ăn không quen nên chê trách.
Dù có người phụ bếp, là đồng hương mà cô nhận vào làm, nhưng chỉ có một mình cô nêm nếm. Từ khi ở đảo, cô đã được học về văn hóa, luật pháp Hoa Kỳ, là không được làm chui, phải thực hành đúng quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm,… Thực khách đến ăn ngày càng đông, nên thời gian đầu mở quán, cô không bị lỗ.
Những năm sau đó, người Việt qua Mỹ nhiều hơn. Từ năm 2009, quán Hoài Huế chuyển tới địa điểm hiện tại trên đại lộ El Cajon Blvd cho đến nay. Thực khách của quán Hoài Huế không chỉ là người Việt, mà người ngoại quốc khá đông, họ “mê” món bún bò Huế, bún tôm cua, cháo lòng, đồ chay cũng có, món nào cũng đậm đà mùi hương nồng nàn của Huế, rất Huế!
Luôn kề vai sát cánh với cô Hoài Huế là người chồng tận tụy, chung thủy Diệp Nguyên Hùng. Ông là người gốc Hoa, nhập ngũ khóa Sĩ Quan 1172, ra trường năm 1973. Khi mới sang Mỹ, ông vào hãng làm, cho tới năm 1992 thì nghỉ, phụ cô Hoài Huế trông coi quán.
“Lúc tiệm mới mở nhỏ lắm, khoảng chừng 700 sq. feet thôi. Khi dời tới El Cajon thì mới rộng rãi. Nhờ trời, khách hàng cũng quen rồi tới ăn thường,” ông Hùng nói. “Ở San Diego có ít tiệm bán đồ Huế, mà chuyên về thức ăn Huế lại càng khó kiếm. Muốn làm ra chiếc bánh đặc sản Huế không dễ, phải qua nhiều công đoạn. Bà nhà tôi thích nấu đồ ăn từ khi còn trẻ, đi đâu ăn món gì lạ lạ, là bả nghiên cứu học hỏi, lấy kinh nghiệm.”
Cách người Huế ăn uống cầu kỳ, như món bún bò lúc nào cũng phải có ruốc, rất khác so với món này ở những quán không chuyên về Huế. Nhưng do thực khách không phải ai cũng là người Huế, hoặc không phải ai cũng biết thưởng thức món Huế chính gốc, nên chủ quán phải điều chỉnh sao cho hợp khẩu vị. Ngay cả bánh xèo ở Hoài Huế cũng khác so với các nơi, vì là bánh xèo Huế, nhỏ nhỏ, xinh xinh, chưa kể rau và nước chấm cũng hơi khác. Vì các món ăn đều được người chủ chăm chút, nấu nướng với trọn tình yêu thương, nên ai ghé quán rồi, đều muốn trở lại.
“Đặc sản” của quán ăn Hoài Huế là những món như bánh bèo, bánh nậm, bánh lọc, bánh canh tôm cua và bún bò Huế. Trong đó, bánh lọc và bánh canh tôm cua là những món nổi bật, với bánh gạo mềm và ngon cùng nước dùng đậm đà.
Mỗi lần có dịp về Việt Nam, vợ chồng ông bà đều ghé các quán ăn, từ Sài Gòn ra Huế, để thử xem món ăn giờ đây có khác xưa? Ông Hùng chia sẻ, bán hàng ăn, trăm người mười ý, người thích ngọt, người kêu mặn, người chê bánh bèo nhỏ, người muốn nước mắm phải thật nhiều,… nhưng khách muốn sao, chủ quán đều chiều, nên khách rất thương Hoài Huế.
Ngoài việc để tâm vào món ăn, chủ quán Hoài Huế luôn xem khách hàng là “người nhà,” để phục vụ chu đáo từng chút. Ông Hùng kể, vào những dịp lễ tết, Thanksgiving, Chistmast, quán Hoài Huế vẫn mở cửa, để sau đó nghỉ bù. Quán mở hay đóng, nhân viên đều được lãnh lương đầy đủ, được nhận quà Tết,… Vì thế, có nhân viên làm ở quá suốt hơn 30 năm, mà chưa muốn nghỉ.
Người con trai út của ông bà, tốt nghiệp UC San Diego, vì muốn cha mẹ nghỉ ngơi, một phần thích kinh doanh, nên anh đứng ra trông coi tiệm. 10 năm qua, nhận thấy quán xá ổn định, lại có người nối nghiệp, cô Hoài Huế quyết định nghỉ hưu.
“Tôi giao hết cho con, có khi đi Việt Nam hai tháng trời mà công việc vẫn chạy tốt,” cô Hoài Huế nói. “Gia đình tôi cũng biết ơn cộng đồng mình luôn ủng hộ để quán được ăn nên làm ra.”
Trong khi đó, chủ quán Hoài Huế là một trong những mạnh thường quân, thường đóng góp cho hội người Việt ở San Diego khi có dịp tổ chức các sự kiện trong cộng đồng; góp quà gửi về Dòng Chúa Cứu Thế, Hội Chiến Binh Quảng Trị,...
***
Gần 50 năm qua, quán Hoài Huế luôn là địa điểm tuyệt vời cho không chỉ những người con của Huế, mà cho mọi người, những ai muốn khám phá ẩm thực miền Trung Việt Nam. Và câu chuyện của chủ quán người Việt siêng năng, cần mẫn, không ngại khó, và một lòng yêu đất mẹ, đem cả quê hương vào món ăn truyền thống, càng khiến quán ăn mang cái tên dễ thương Hoài Huế trở thành một trong những điểm sáng của cộng đồng Việt tại San Diego.
Hoài Huế and the Flavors of Home in Little Saigon, San Diego
By Đơn Dương
Tucked away in the heart of Little Saigon San Diego, Hoài Huế is more than just a cozy Vietnamese eatery—it’s a cultural landmark. At its core lies the story of one remarkable woman: Trần Hoài Huế, whose life journey is woven into every dish served.
Born and raised in Huế, Trần Hoài Huế was a bright, graceful student at the renowned Đồng Khánh High School for Girls. In 1972, shortly after graduation, she married South Vietnamese Army officer Diệp Nguyên Hùng. But their peaceful life was soon disrupted by war.
After the fall of Saigon in 1975, Mr. Hùng was imprisoned in a communist reeducation camp. Left to raise their young son alone, Hoài Huế endured years of fear and uncertainty. Like many families, she watched loved ones attempt—and often fail—to escape by boat. One of her most painful memories is of her sister-in-law’s entire family disappearing at sea near Hainan in 1982. They were never found.
Despite repeated failed escape attempts, scams, financial loss, and even imprisonment, her husband’s siblings never gave up. Eventually, they were rescued by a U.S. ship and brought to a refugee camp in the Philippines. From there, they were able to sponsor Hoài Huế and her family to the United States.
“That was in 1983,” she recalls. “Back then, sponsorship was fairly straightforward. It took only 11 months to process—but we had to give up our home to the government and pay five gold bars before being allowed to leave.”
After a year in a refugee camp in the Philippines—studying English and American culture—she and her family finally arrived in San Diego on March 12, 1984. It was the beginning of a new life, one they would embrace wholeheartedly.
Soon after the birth of her second child, Hoài Huế made a bold decision: she would open a restaurant serving traditional cuisine from Huế. Many doubted her.
“People said I was crazy—‘deaf to the sound of gunfire,’ as the saying goes,” she laughs. “There were no ingredients, no spices. How could I possibly cook Huế food in the United States?”
But she wasn’t deterred. At Đồng Khánh, she had studied culinary arts as part of her curriculum, and cooking had always been her passion. Now, that passion would become her livelihood—and her way of keeping Huế alive in her heart.
Her philosophy was simple: food must be authentic, made with love, and never compromised. Many nights, she stayed up until two or three in the morning preparing ingredients by hand.
“When I first started, maybe the dishes were only 50% authentic due to the lack of ingredients. But they still sold out—because they were made with care,” she says. “If something wasn’t just right, I’d throw it out. It had to be done right.”
Some criticisms were difficult to hear—like when a customer once mocked her cơm hến as “duck food.” Although it was an authentic recipe, she quietly removed it from the menu. Not everyone appreciates the subtleties of Central Vietnamese cuisine.
Though she hired help, only she was allowed to season the food. She had learned early—during her time in the refugee camp—that in United States, food safety and business regulations must be followed carefully. Her attention to detail paid off: the restaurant quickly built a loyal following and never suffered losses in its early days.
In 2009, Hoài Huế moved to its current, more spacious location on El Cajon Boulevard. The expanded menu remained rooted in tradition—bún bò Huế, bánh bèo, bánh lọc, cháo lòng, and even vegetarian options—all capturing the bold, aromatic spirit of Huế cuisine.
By her side throughout the journey has been her husband, Diệp Nguyên Hùng—humble and steadfast. Of Chinese-Vietnamese heritage, he graduated from Officer Training Class 1172 in 1973. After arriving in the U.S., he worked in a factory before retiring in 1992 to help run the restaurant full-time.
“The original space was only 700 square feet,” he recalls. “But the food was good, and there weren’t many places specializing in Huế cuisine. Every dish my wife makes, she studies and perfects.”
Unlike more generalized Vietnamese restaurants, Hoài Huế stays true to its roots. Dishes like bún bò Huế are served with fermented shrimp paste (ruốc), as tradition demands. Even their bánh xèo—small, crispy, and artfully plated—carries the Huế signature. Every herb, every sauce, is carefully considered.
More than a restaurant, Hoài Huế has always been a family affair and a pillar of the Vietnamese community. Staff are treated like extended family. On holidays like Thanksgiving and Christmas, the doors remain open, and employees are paid, gifted, and celebrated. Some have stayed for over 30 years.
Today, their youngest son—a graduate of UC San Diego—oversees the business, ensuring the legacy lives on.
“I’ve turned it all over to him,” Hoài Huế says proudly. “I can go to Vietnam for two months, and the restaurant still runs smoothly.”
Over the years, the couple has given back generously—supporting Vietnamese organizations in San Diego, donating to charities in Vietnam, and contributing to veterans’ groups like the Quảng Trị Veterans Association.
Ten years ago, their son stepped in, bringing business savvy and a deep respect for his family’s heritage.
“Our family is deeply grateful to the Vietnamese community here for their continued support,” Hoài Huế says with a smile.
The name Hoài Huế itself evokes memory and longing. Nearly five decades on, it is not just a restaurant—it is a story of perseverance, identity, and cultural pride. For those from Huế, it’s a taste of home. For others, it’s a gateway to the soulful heart of Central Vietnam.
Behind every bowl of bún bò, every delicate bánh bèo, is the quiet strength of a woman who carried her homeland across oceans—and lovingly served it to a new world.