Cao Văn Hoanh
& Phở Hòa Restaurant
Cựu quân nhân Hải Quân Việt Nam Cộng Hòa Cao Văn Hoanh vượt biên đến Mỹ năm 1980 sau năm năm đi tù cộng sản. Ông được một người bạn Hải Quân có tiệm phở nổi tiếng ở Việt Nam – Phở Hòa, dạy nghề và khuyên mở tiệm. Từ những năm 1980, ông cùng vợ là bà Hứa Mùi mở ba tiệm phở, đều mang tên “Phở Hòa” như lời tri ân đến người truyền nghề. Nay dù chỉ giữ lại một tiệm, nhưng trong suốt hơn 40 năm qua, “Phở Hòa” của gia đình ông vẫn không để mất đi nguyên hương vị đặc sắc của món ăn truyền thống Việt, và mỗi lần thưởng thức, thực khách lại một lần nhớ về quê hương.
Former Republic of Vietnam Navy officer Cao Văn Hoanh came to the U.S. in 1980 after five years in a communist re-education camp. Taught the craft by a fellow Navy veteran and founder of Vietnam’s famed Phở Hòa, he and his wife Hứa Mùi opened three restaurants under the same name as a tribute. Though now operating just one location, their Phở Hòa has preserved the authentic flavor of traditional Vietnamese pho for over 40 years. More than a meal, it evokes a deep sense of homeland for generations of diners, making him a cultural bridge in the Vietnamese-American community.
Phở Hòa ở San Diego – thành công từ đôi bàn tay trắng!
TRANG NGUYÊN
Tiệm phở Hòa trên đại lộ El Cajon Blvd, do ông bà Cao Văn Hoanh-Hứa Mùi làm chủ, một trong những câu chuyện đáng ghi chép về tính chân thật, cần cù, chịu khó làm ăn của người Việt ở San Diego.
Ông Cao Văn Hoanh, cựu quân nhân, Việt Nam Cộng Hòa, định cư tại Hoa Kỳ từ năm 1980.
Ông gia nhập quân đội VNCH vào năm 1970. Biến cố năm 1975 khiến ông phải đi học tập. Nhưng ngay sau khi ra trại vào năm 1980, ông vượt biên. Là lính hải quân, biết rõ “đường đi nước bước,” ông đứng ra lái chiếc tàu chở 21 người từ cửa Đại, Mỹ Tho. May mắn, cuộc vượt biển như một chuyến hải hành thuận lợi. Tàu gặp hải quân quốc tế, ông nộp phí, rồi chỉ mất bốn ngày, năm đêm, ông đưa được đoàn người tới trại tị nạn. Ở trại được sáu tháng, vì là quân nhân VNCH, ông được ưu tiên sang Mỹ.
Thành phố đầu tiên trên đất Mỹ ông đặt chân đến không phải là San Diego, mà là Seattle, Washington. Ở được sáu tháng, ông chuyển xuống Santa Ana, California. Tại đây, ông tình cờ gặp lại đồng đội của mình là ông Phan Jiang, có tiệm phở Hòa nổi tiếng từ trước năm 1975 ở Sài Gòn, dạy ông nấu phở.
Nhưng khởi nghiệp của ông Hoanh ở San Diego không phải là nghề bán phở. Lúc mới sang, ông làm công việc dọn dẹp ở rạp hát, sau 12 giờ đêm mới về nhà. Nhiều lần nhìn qua bên kia đường, thấy quán bar của Mỹ đóng cửa, ông lân la hỏi thăm, gặp chủ đất người Mỹ. Ông hỏi, “tôi muốn thuê mở quán phở, được không?” chủ đất gật đầu: “Ok! Ông muốn thì đặt cọc nhe!”
Khổ nỗi, mới qua Mỹ được một năm, ông Hoanh làm gì có tiền mà đặt cọc. Vậy mà không biết chủ đất nghĩ sao, vẫn cho ông thuê, không cần đặt cọc, nhưng ra điều kiện là phải trả tiền thuê (lúc đó là $2,000/tháng), ngay trong ngày khai trương. Ông Hoanh mừng rỡ, bắt tay vào sửa chữa vì mặt bằng lúc đó rất cũ, tồi tàn. Không có tiền thuê thợ, một mình ông Hoanh sửa chữa.
Việc tu sửa tiệm kéo dài gần một năm. Ông Hoanh vừa sửa tiệm, vừa lo học nghề bán phở. Tiệm sửa xong, ông bắt đầu mua bàn ghế. Không phải trả tiền thuê, nhưng khoản để dành ông lo sửa tiệm hết, đến ngày khai trương, may có người hùn vốn làm billard, ông mới trả được tiền thuê. Sau một năm bán phở thấy ổn định, ông lấy lại phần cho thuê làm billard, chỉ bán phở.
Ông nhớ lại: “Thời gian đầu mở tiệm, khách vắng lắm, vì khi đó có ít người Việt, khách Mỹ, khách Mễ lại chưa quen ăn phở. Hồi đó tô phở có $3 thôi. Không đủ tiền thuê người, tự tay vợ chồng tôi làm từ rửa chén, lặt rau, nấu phở,... Càng ngày khách tới ăn quen, trở lại ngày càng đông. Một ngày tôi bán được hai nồi, cả ngàn tô.”
Ông Hoanh cho biết, bún, bánh phở, rau thơm như ngò gai, quế,... ông đặt từ Hawaii, chuyển qua bằng đường hàng không. Thời gian đầu, ông không biết mua thịt bò ngon ở đâu cho đúng ý, bánh phở khô phải đem ngâm nước,... Mỗi ngày ông lại học hỏi thêm, biết nơi nào bán đồ tươi, ngon, mua về phục vụ khách.
Những ai từng thưởng thức phở Hòa ở Việt Nam, nếu ghé phở Hòa ở San Diego, sẽ cảm nhận được hương vị… như nhau.
“Vui nhất là khi mở tiệm là lúc tôi mang bầu cô bé út,” bà Hứa Mùi kể. “Tôi ôm bụng bầu, chạy qua chạy tới, vì chưa có kinh nghiệm nên cứ thiếu cái này, thiếu cái kia. Thời gian qua nhanh quá, cô út giờ cũng hơn 40 tuổi rồi. Sang đây không có đồng xu dính túi, ‘without a penny,’ nên phải làm việc cực khổ. Tôi thường nói tụi nhỏ, ba má làm kiếm tiền nuôi các con ăn học, phải ráng học thành tài. Các con tôi học giỏi, ra trường đều có việc làm tốt.”
Đầu những năm 1990, ông Hòa “khuyếch trương” hệ thống Phở Hòa thành ba tiệm, ở Linda Vista, Mega Mesa, và El Cajon. Nhưng vì khi đó con cái còn nhỏ, không có thời gian lo một lúc ba tiệm, năm 1995, ông sang hai tiệm, và chỉ giữ một tiệm còn lại ở El Cajon đến nay.
Từ khi quán đông khách, người con trai lớn thấy cha mẹ cực, nên học nghề và theo luôn nghiệp cha. “Năm nay tôi 73 tuổi, truyền nghề lại cho con trai, vì con cũng thích nghề này. Giờ tôi giao hết cho con tôi. Cũng đã tới lúc nghỉ ngơi thôi,” ông Hoanh cười, nói.
Hơn 40 năm sinh sống ở miền đất không phải là nơi “chôn nhau cắt rốn” của mình, ông Hoanh luôn “nặng lòng” với đất nước. Ông tâm sự: “Lúc mới qua, vợ chồng tôi cặm cụi làm việc, không dựa vào ai. Có nhiều lúc cảm thấy cô đơn, sớm mai thức dậy chỉ có vợ chồng con cái, xung quanh toàn người xa lạ. Bằng nghị lực, chúng tôi có được như ngày hôm nay từ đôi bàn tay trắng. Ngày xưa lúc ra đi, tôi nghĩ sẽ không có ngày quay lại, buồn lắm! Sau này người Việt sang đây nhiều, nhưng khác thời, nên không phải ai cũng hạp với tôi. Tôi cũng bảo lãnh được bốn người em sang, nhưng thấy tôi cực quá, không ai theo nghề này, và cũng vì có công việc làm ăn trong nước, nên mấy em tôi về lại Việt Nam hết trơn.”
Ông Hoanh biểu lộ niềm vui, khi thấy trong cộng đồng có nhiều sinh hoạt để giữ gìn phong tục Việt Nam, nhất là cho các cháu nhỏ sinh ở Mỹ, không biết gì về quê Cha đất Tổ. Còn ở tiệm, vào dịp Tết Nguyên Đán, thành thông lệ, từ mấy chục năm qua, năm nào ông cũng tổ chức tất niên, tân niên, lì xì, đốt pháo đón mừng năm mới.
Niềm vui của ông bây giờ là thỉnh thoảng gặp gỡ anh em bạn bè “làm vài lon,” nhắc nhớ chuyện xưa.
Tiệm phở Hòa hiện nay vẫn đông khách. Được người con trai quản lý tốt, các nhân viên làm việc siêng năng, trung thành, thương yêu nhau như anh em một nhà, ông Hoanh và vợ yên tâm nghỉ hưu, thỉnh thoảng về Việt Nam chơi cả tháng mà chẳng phải lo lắng gì.
Phở - món ăn truyền thống Việt, giờ đã nằm trong danh sách “ẩm thực quốc tế” có mặt ở nhiều nơi trên khắp thế giới. Ông bà Cao Văn Hoanh-Hứa Mùi xứng đáng được an hưởng tuổi già, bởi họ đã mất gần nửa thế kỷ làm lụng vất vả, không chỉ để nuôi nấng, giáo dục con cái nên người, mà còn giữ được thương hiệu nổi tiếng qua nhiều thập niên: Phở Hòa!
Phở Hòa San Diego: A Legacy of Flavor, Built from Nothing
By Trang Nguyên
In a modest storefront on El Cajon Boulevard, where the scent of simmering broth greets customers before they step through the door, Phở Hòa has become a San Diego institution. For over four decades, it has served more than just steaming bowls of Vietnam’s most beloved noodle soup—it has served as a symbol of survival, family, and the quiet power of perseverance.
At the heart of Phở Hòa are its founders: Mr. Cao Văn Hoanh and his wife, Mrs. Hứa Mùi. Their story, like that of so many Vietnamese refugees, began in hardship and uncertainty. But what they built in its aftermath is a testament to grit, resilience, and faith in the American dream.
A former naval officer in the Republic of Vietnam, Mr. Hoanh was drafted into service in 1970. Following the fall of Saigon in 1975, he was imprisoned in a re-education camp. Upon release in 1980, he used his maritime knowledge to orchestrate an escape by sea. He captained a boat carrying 21 people from Mỹ Tho’s Cửa Đại River to freedom.
Fortunately, their escape was safe and swift. After encountering an international naval ship, they paid a fee and were brought to a refugee camp. Just six months later, Mr. Hoanh and his family were granted resettlement in the United States due to his military background.
After six months in a refugee camp, Mr. Hoanh was granted resettlement in the United States. He initially landed in Seattle, but soon moved to Santa Ana, California, where fate reconnected him with a former military comrade—Mr. Phan Jiang, the original owner of the famous Phở Hòa restaurant in pre-1975 Saigon. There, Mr. Hoanh learned the craft of making authentic phở.
Mr. Hoanh’s American dream didn’t begin with phở. He first worked as a janitor at a local theater, coming home well past midnight. Across the street, he often noticed an abandoned American bar and had an idea. On a whim, he asked the property owner if he could rent the space to open a phở restaurant. Miraculously, the landlord agreed—waiving a deposit but requiring $2,000 rent on opening day.
With no money to hire workers, Mr. Hoanh spent nearly a year repairing the run-down space himself—learning, planning, and preparing every detail. He borrowed chairs, purchased tables secondhand, and taught himself the trade day by day. By opening day, a friend’s partnership in a billiards area helped him cover rent. A year later, with the restaurant gaining traction, he took over the entire space to focus solely on phở.
“When we first opened, business was slow,” Mr. Hoanh recalls. “There weren’t many Vietnamese people in San Diego yet, and other customers—Americans, Mexicans—weren’t familiar with phở.”
At just $3 a bowl, the margins were slim. The couple did everything themselves: washing dishes, chopping herbs, prepping meat, cooking broth. Slowly, the tide turned. Word of mouth spread. Soon, they were serving two full pots of phở daily—nearly a thousand bowls.
In the early days, ingredients had to be flown in from Hawaii. Mr. Hoanh had to learn where to source fresh beef, herbs like culantro and Thai basil, and the perfect noodles. Every day brought new lessons.
For customers who once dined at Phở Hòa in Saigon, the flavors in San Diego were remarkably familiar—a tribute to the legacy he was continuing.
“The happiest time was also the hardest,” Mrs. Hứa Mùi shares. “When we opened the shop, I was pregnant with our youngest daughter. I was always running around—forgetting things, figuring things out. We didn’t have a penny to our name. But we worked so our kids could get an education.”
And they did. All of their children excelled in school and built successful careers. In the early 1990s, the Hoanh family expanded Phở Hòa to three locations across San Diego. But with young children to raise, they eventually sold two and kept the original on El Cajon Boulevard—the heart of their success.
Their eldest son, seeing how hard his parents worked, chose to carry on the family legacy. “I’m 73 now,” Mr. Hoanh smiles. “It’s time to pass it on. My son loves the work—I’ve taught him everything I know.”
More than just a place to eat, Phở Hòa has become a cultural touchstone. Every Lunar New Year, the restaurant hosts traditional celebrations—year-end gatherings, red envelopes, firecrackers—to keep Vietnamese customs alive, especially for the younger generations born in America.
Though he has sponsored four siblings to come to the U.S., none remained in the business. “They saw how hard I worked,” Mr. Hoanh says with a laugh. “This kind of life isn’t for everyone.”
For nearly half a century, Mr. and Mrs. Hoanh worked tirelessly—not just to provide for their children or grow a business, but to preserve a tradition, a flavor, a memory of home.
Today, the restaurant is busy, well-managed by his son, and staffed by loyal employees who treat each other like family. Mr. and Mrs. Hoanh are finally able to enjoy retirement, traveling back to Vietnam and spending time with friends—often reminiscing over a cold beer about the long journey that brought them here.
Phở, once a humble street food, is now recognized globally as a symbol of Vietnamese cuisine. But in San Diego, Phở Hòa remains something more—an enduring symbol of Vietnamese heritage, a monument to hard work, and a reminder that with heart and perseverance, even the most modest dreams can grow into legacies.
In every bowl served, there is a little history—and a lot of heart.